Bhail, dealraíonn sé gur mithid domh cupla focal a chur in aice le chéile aríst, le go mbeadh a fhios agaibh nach bhfuil mé ar shlí na fírinne go fóill. Dáiríribh, is beag am a fágadh agam agus mé ag múineadh Gaeilge do na ranganna oíche i mbreis ar mo jab laethúil - is eadh, fuair mé a leithéid de phost, agus bhí d'áiméar agam an cúrsa a chur i dtoll le chéile mar ab fhearr liom féin. Ar ndóighe, ní rabh mé i mo mhúinteoir teangacha riamh roimhe seo, siúd is go bhfuil an obair i mo dhúchas, nó chaith mo mháthair a saol oibre ina múinteoir Béarla, Sualainnise agus Gearmáinise. Ní rabh mé thar cionn mar mhúinteoir, is baol liom, ach ón taobh eile, d'fhan an dornán ba stobarnáilte acu ag foghlaim na teanga go bun an angair, agus sílim gur éirigh liom cailín amháin, ar a laghad, a chur ar bhealach na foghlama feasta. Go bhfios domh, is mac léinn béaloidis í, rud a fháganns go mb'fhéidir daoithi leas áithrid proifisiúnta a bhaint as an Ghaeilge. Agus ar ndóighe, ba spreagadh é seo leis an téacsleabhar Gaeilge a sceitseáil atá mar aisling agam le fada. Tá mé suite siúráilte de go mbeinn in ann téacsleabhar a scríobh a chuirfeadh an teanga i mbéal uasail agus ísil ach an t-am a bheith agam, agus an gustal a bheith ionam. B'fhéidir gur cuireadh an chéad síol leis an obair sin. Le cuidiú Dé beidh an lá liom.
Tá mé i gcónaí ag cur le Ciclipéid na hOllchruinne, gidh gur thoisigh mé fosta a scríobh altanna do Vicipéid na Gaeilge. Is iad an dá alt dheireanacha i mo chiclipéid féin ná Iapetus agus Hyperion. Is é Iapetus an ghealach de chuid Shatarn ar ar shuigh Art Ó Cléirigh - Arthur C. Clarke atá mé a mhaíomh, ar ndóighe! -
2001: A Space Odyssey, is é sin, an leabhar faoin teideal sin. Na himeachtaí a thit amach ar Iapetus ins an leabhar, áfach, bhí siad suite in áit ínteacht eile ar scannán Kubrick, agus nuair a chuir Clarke ruball leis an chéad scéal, mar atá,
2010: Odyssey Two, bhunaigh sé ar an scannán é, seachas ar an leabhar a tháinig roimhe. Le fírinne, bhí bunús ní ba sine ná sin leis an scannán, mar atá, an gearrscéal
The Sentinel. Dá gcuirfinn Gaeilge ar an scéal - agus le fírinne tá gearrscéal amháin le Clarke aistrithe go Gaeilge agam cheana féin, siúd is nach bhfuil an t-aistriúchán foilsithe, ná in aon ghaobhair do bheith foilsithe, mo léan géar - is dócha go dtabharfainn An Fairtheoir ar an scéal (agus is dócha go bhfuil ciall ínteacht agam don teanga, ós rud é go rabh an focal céadna ag Tomás de Bhaldraithe mar Ghaeilge ar "sentinel"). Mar is féidir a léamh ar leathanaigh réalteolaíochta David Darling, chuaigh an gearrscéal seo an oiread sin i bhfeidhm ar na saineolaithe féin is gur téarma teicniúil dá gcuid féin é
the sentinel hypothesis, hipitéis an fhairtheora - is é sin, an smaointiú go bhféadfadh sibhialtacht osdaonna ón spás uathoibreán a fhágáilt mar fhairtheoir le forbairt theicneolaíoch an Domhain agus a mhuintire a choinneáil faoi mhonatóireacht. Siúd is gur baineadh cuid mhaith drámatúlachta as an "hipitéis" seo ins an fhicsean eolaíochta go nuige seo, is follasach nach dtáinig na saineolaithe féin trasna ar aon fhairtheoir den chineál sin go fóill.
Ina dhiaidh sin féin, ní de thaisme a shuigh Clarke an fairtheoir - an chloch mhór dhubh - ar dhroim Iapetus thar aon rinn neimhe eile. Níl mórán téagair ann mar ghealach, nó níl aon ghealach de chuid Shatarn rómhór, ach amháin an ceann is mó acu, Tiotán, a bhí go mór mór i mbéal an phobail le déanaí, nuair a chaith an spástaiscéalaí udaí Cassini-Huygens an chéad spléachadh ceart ceamara air. Is é an rud atá as an ghnáth fá Iapetus ná go bhfuil taobh amháin de i bhfad níos gile ná an taobh eile - nó, mar a déarfadh an saineolaí, ní hionann ailbéideacht an dá thaobh. Tá éagsúlacht ailbéideachta den chineál chéadna ag roinnt le cupla gealach eile de chuid Shatarn, ach níl sí comh láidir sin acu. Agus an chuma seort mínádúrtha seo ar Iapetus, cuireann sé draíocht nó fiú míchompord ar go leor saineolaithe féin.
Mhairfinn an chuid eile de mo shaol ag trácht ar an tionchar a bhí ag Clarke orm agus mé i mo pháiste, ach tá nuaíocht eile le reic agam go fóill. Is amhlaidh gur fháiltigh fear comh huasal le hAmbasadóir na hÉireann chuige mé, mí ó shin. Fuair mé gan choinne ar bith ríomhphost ó rúnaí an Ambasadóra, agus í ag fiosrú díom, an mbeinn sásta glacadh le cuireadh an Ambasadóra agus séire a chaitheamh leis, an lá a thiocfadh a Shoilse go Turku (nó
Túrcú, mar a litrítear ainm na cathrach seo ar Vicipéid na Gaeilge). Bhail, fágadh ar bharr amháin creatha mé leis na sceitimíní, ach nuair a tháinig mé i bhfianaise an Ambasadóra féin, ní rabh aon údar eagla ann ar aon nós.
